Türk hukukunda yabancı yatırımcılara yönelik enerji teşvikleri

Abstract

Ekonomik faaliyetlerin gelişimini hızlandırmak üzere geliştirilen tercih teşvik politikalarının sosyal, siyasi, iktisadi ve hukuki yönleri bulunmaktadır. Ağırlıklı olarak ekonomik değerlendirmelerin konusu olan teşviklerin politika bazında belirlenerek uygulamaya geçilmesinde ise yasal ve idari düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Türkiye'de kalkınma planlarıyla temellendirilen teşvik politikalarının uygulama ayağında yakın dönem hukuki düzenlemelere bakıldığında önce 2009 yılında ve daha sonra 2012 yılında köklü yasal ve idari reformlar gerçekleştirilmiştir. 2012 yılından itibaren kalkınma programlarında yer bulan teşvik politikalarının temel mantığı yabancı yatırımların ülkeye çekilmesi ve tüm yerli-yabancı işletmelerin belirlenen önceliklere göre yatırım yapmalarının özendirilmesi olmuştur. Bu kapsamda 2003 yılında çıkarılan 17.06.2003 tarihli 4875 Sayılı "Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu" ile 15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı en önemli gelişme olarak kabul edilebilir. Bu değişimlerle birlikte Türkiye'de dışa bağımlılığın azaltılması ve katma değer oluşturması bakımından enerji alanında köklü yasal ve idari düzenlemelere gidilmiştir. Yap İşlet Devret modelinin daha işler hale getirilmesi, enerji sektöründe özelleştirmelerin yapılması, özel teşebbüsün teşvik edilmesi amacıyla bunlara olanak sağlamak üzere pek çok yasal düzenleme yapılmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de uygulanmakta olan teşvik politikaları ile enerji sektörüne yabancı yatırımcıların çekilmesi ve bu yatırımlara ilişkin teşvik mevzuatı idare hukuku açısından incelenmiştir. Çalışma neticesinde enerji sektöründe Türkiye'ye yabancı yatırımcıların çekilmesi ve bu alanda yerli-yabancı tüm girişimlerin teşvik edilmesi amacıyla özel hukuk ve idare hukuku bakımından son dönemde çok sayıda yasal ve idari düzenleme yapıldığı tespit edilmiş, bunların yatırım artırıcı etkilerinin olduğu görülmüştür.