Bedensel deneyime dayalı yer bilgisinin yeniden yapılandırılması için bir yöntem irdelemesi: Deneyimsel haritalama

Abstract

Bu makalede “Re-Mapping the Visibles and Invisibles of Vefa-Zeyrek-Fener-Balat” adlı çalıştayın kavramsal çerçevesi ve bulgularına yer verilmiştir. Çalıştay öncelikle, mimarlık eğitiminin okul mekânını aşarak gerçek hayata dokunmasını, öğrencilerin yer, kent ve bedenle etkileşimlerinin artırılmasını ve mekân kavramına ilişkin özgün bir bakış ve algı kazanmalarını hedeflemiştir. Çalıştayın kavramsal çerçevesi bedensel deneyimin yer olgusunu tanımlamadaki rolü ve kentlerin görünen ve görünmeyen bileşenleri bağlamında bedenin deneyimlediği mekân üzerine odaklanmaktadır. İstanbul’da mimari, tarihi ve kültürel çok katmanlılığı nedeniyle Vefa-Zeyrek-Fener-Balat semtlerinden oluşan bir güzergâh çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bedensel-duyusal algı eylemini mekân deneyiminin odağına oturtarak, kent mekânının görünür olan ve görünür olmayan unsurlarına dair bilgi katmanlarının açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Bağlamın özgünlüğü çalıştayın yöntemsel yaklaşımıyla örtüşmüştür. Çalıştay günlük yaşam döngüsünde yerin deneyimlenmesi, deneyim bilgisinin kaydedilmesi, kaydedilen bilginin parçalanarak yeniden yorumlanması ve 2 ve 3 boyutlu deneyim haritaları oluşturulması aşamalarını kapsamıştır. Deneyim haritası, fenomenolojik bir bakış açısıyla, yer ve mekân bilgisinin yeri deneyimleyen beden-özneler tarafından kurgulanmasını ve temsil edilmesini içeren bir yaklaşım olarak benimsenmiştir. Buna göre beden-öznelerin bireysel olarak edindiği ve kaydettiği beneyim bilgisi, daha sonra grup çalışması aracılığıyla üretilen bir tasarım bilgisine dönüşmüştür. Bu tasarım bilgisi kent katmanlarının üst üste geldiği ve/veya iç içe geçtiği bir örüntüyle oluşturulan deneyimsel haritalarda ifade bulmuştur.

This paper discusses the integrated study of the workshop entitled “Re-Mapping the Visible and Invisible of Vefa-Zeyrek-Fener-Balat” and the conceptual theory behind it. Encouraging students to look beyond the boundaries of studio environment and explore the disclosed features of urban space have been a crucial part of this workshop. The conceptual framework of the workshop is based on the role of bodily experiences in defining the phenomenon of space in the context of visible and invisible features of the city. Vefa-Zeyrek-Fener-Balat districts in Istanbul is selected as a route to present architectural, historical and cultural; multi-layered nature of the field. Considering the bodily-sensory perception at the center of spatial experiences, the aim was to uncover layers of those sensual experience related to urban space. The authenticity of the methodological approach is to address the stages of urban space experience, to record the knowledge gained through this experience, and to express it through two-dimensional posters and three-dimensional models. Within phenomenological perspective, experiential mapping is adopted as an approach of structuring and representing spatial knowledge by body-subjects who themselves experience the place. Spatial knowledge acquired and represented by body-subjects is then transformed into design knowledge generated by/through group-works. Consequently, this design knowledge has been made visible as a solid material such as maps and posters enabling us to read the patterns of overlapping and intersecting layers of urban spaces.