Fikri ve sınai mülkiyet uyuşmazlıklarında tahkim

Abstract

Ticari uyuşmazlıklarda olduğu gibi fikri ve sınai mülkiyet alanında tahkim ve diğer alternatif uyuşmazlık çözüm yolları devlet yargısına nazaran daha fazla ilgi çekmeye başlamıştır. Türkiye'de yalnızca fikri ve sınai mülkiyet alanında tahkim hizmeti sunan bir merkez olmamakla beraber söz konusu uyuşmazlıklar açısından mevcut tahkim merkezlerine başvurulmasını engelleyen bir husus yoktur. Elbette ki fikri ve sınai mülkiyet uyuşmazlıklarında ihtiyari tahkim yoluna başvurulabilmesi için uyuşmazlığın tahkime elverişli olması ve taraflar arasında tahkim anlaşmasının yapılması gerekir. Çalışmamız fikri ve sınai mülkiyet alanında ihtiyari tahkime ilişkin olmakla beraber tezimizin birinci bölümünde, fikri ve sınai mülkiyet şemsiye kavramı açıklanacaktır. İlk olarak Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca eser kavramı, eser olma şartları, eser türleri ve eser sahipliğine ilişkin hususlara değinilecek, daha sonra Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında sınai mülkiyet hakları açıklanacaktır. Tezin ikinci bölümünde, fikri ve sınai mülkiyet haklarının konu olabileceği uyuşmazlıklar açıklanacaktır. Bu uyuşmazlıklar, sözleşme ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar ve sözleşme dışı ilişkilerde doğan uyuşmazlıklar olmak üzere iki grupta incelenecektir. Tezin son bölümünde ise, fikri ve sınai mülkiyet uyuşmazlıkları bakımından tahkim yolu incelenecektir. Tahkim türleri, tahkim sözleşmesi, hakemler ve hakem yargılamasına ilişkin hususlarda genel bilgi verilecektir. Daha sonra, tahkim yolunun fikri ve sınai mülkiyet uyuşmazlıkları bakımından uygulanabilirliğini tespit edebilmek amacıyla tahkime elverişlilik hususuna değinilecektir. Fikri ve sınai mülkiyet alanında tahkim yargılaması incelenecektir. Son olarak, fikri ve sınai mülkiyet uyuşmazlıkları bakımından tahkim hakkında genel bir değerlendirme yapılacaktır.

As in commercial disputes, in the field of intellectual property, arbitration and other alternative dispute resolution methods have begun to attract more attention than state jurisdiction. Although there is no centre that provides arbitration services only in the field of intellectual property in Turkey, there is no obstacle to applying to existing arbitration centres in other areas in terms of disputes in question. Of course, in order to apply for optional arbitration in intellectual and industrial property disputes, the dispute must be arbitrable and an arbitration agreement must be concluded between the parties. Our study is about optional arbitration in the field of intellectual property. In the first part of this thesis, the concept of intellectual property umbrella will be explained. First, concept of the work according to Intellectual Property Law, terms to be considered as the work, the types of the work and the ownership terms to the work will be addressed, then in intellectual property rights will be explained under the Intellectual Property Law. In the second part of the thesis, the disputes that may be the subject of intellectual and industrial property rights will be explained. Those disputes will be examined in two groups as those arising from the contractual relationship and those not arising from the contractual relationship. In the last part of the thesis, applicability of the arbitration will be examined in terms of intellectual and industrial property disputes. The concept of arbitration, types of arbitration, arbitration contracts, arbitrators and matters related to arbitral proceedings will be explained. Then, in order to determine the applicability of the arbitration method in terms of intellectual and industrial property disputes, the issue of arbitrability will be mentioned. Finally, a general evaluation will be made about the preference of arbitration in terms of intellectual and industrial property disputes.