İsti̇naf kanun yolu ve uygulamasinin değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract

İstinaf, ceza muhakemesinde öngörülmüş olağan kanun yollarından birisidir. Bu kanun yolu, bölge adliye mahkemelerinin göreve başlamasıyla birlikte 20 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yargı makamlarınca verilen bazı kararların hatalı olması kaçınılmazdır; çünkü bu kararlar insan olan hakimler tarafından verilmektedir. Kararlardaki hataların ortadan kaldırılabilmesi için, bu kararların kural olarak daha üst bir yargısal makamca gözden geçirilerek denetlenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle hukuk sistemlerinde çeşitli kanun yolları öngörülmüş ve yargılamanın taraflarına kanun yollarına başvurma hakkı tanınmıştır. Taraflara kanun yoluna başvurma hakkının tanınması gerekmekle birlikte, bu başvuru üzerine yapılacak incelemenin kapsamıyla ilgili bir zorunluluk öngörülmemiştir. Bu itibarla kanun yolunda, kararın maddi ve hukuki yönden denetlenmesi mümkün olabileceği gibi kararın hukuki yönden denetimiyle yetinilebilir; dolayısıyla kararın hem maddi hem hukuki yönden denetlenebileceği istinaf kanun yolunun kabul edilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Süresi içerisinde yapılan istinaf başvurusu, kararın kesinleşmesini engellemektedir; bu nedenle istinaf olağan kanun yoludur. İstinaf ile diğer olağan kanun yolları olan itiraz ve temyiz arasında önemli farklar vardır. Kararın hukuki denetiminin yanı sıra maddi yönden denetlenmesi, istinaf kanun yolunun en önemli güvencesi olarak kabul edilmektedir. İstinaf kanun yolunun yaklaşık üç yıllık uygulamasında; istinafın en önemli güvencesi olarak belirtilen kararın maddi yönden denetimi pek de gerçekleşmemiş, istinaf incelemelerinin tamamına yakını dosya üzerinden karara bağlanmıştır. Genişletilmiş temyiz niteliğindeki istinaf kanun yolunun kaldırılması uygun olacaktır. Genişletilmiş temyiz, uzun yıllardan bu yana Yargıtay tarafından başarıyla uygulanmaktadır. Bu nedenle istinaf kanun yolunun kaldırılmasıyla birlikte genişletilmiş temyizle ilgili yasal düzenleme yapılmalıdır.

Appeal to the Regional Court of Justice is an ordinary legal remedy regulated under criminal procedure. This legal remedy was enacted on 20 July 2016. As the judgments were given by judges, who are human-beings, some errors are inevitable. To avoid errors, the given judgments must be examined by a higher court. For that reason, legal systems set various legal remedies and allowed parties to pursue those legal remedies. Even though legal remedies must be implemented, there is no envisaged obligation regarding the scope of the examination of the higher court. Thus, it is possible to implement both procedural review and substantive review, or confine the scope of the review to procedural law; that is to say there is no obligation to provide for an appeal to the Regional Court of Justice which examines both substance and procedures. Appeal to the Regional Court of Justice in due time hinders a judgment from having a definitive status, therefore, such an appeal must be categorised as ordinary remedy. However, appeal to Regional Court must be distinguished from other ordinary remedies of objection and cassation. The most significant element of Regional Court appeal is that it assures review on both substance and procedures. Nevertheless, within three years, Regional Courts did not actually evaluate the cases substantially, instead they render on the most part filebased decisions. Repealing appeal to the Regional Court of Justice as expanded appeal would be reasonable. Expanded appeal have successfully been applied by the Supreme Court for many years. Thus, along with repealing appeal to the Regional Court of Justice, the legislation on expanded appeal must be enacted.