Genetik teşhisler nedeniyle tazminat sorumluluğu

Abstract

Gen teknik analizlerinin özellikle soy bağının tespiti konusunda çok yaygın olduğu bilinmektedir. Hukuki ihtilaf olarak ortaya çıkan soy bağının reddi, soy bağı iddiası gibi konulardaki davalar sebebiyle bu yola başvurulmaktadır. İster Ceza Muhakemesi Kanunu, ister Medeni Kanun’da veya son düzenleme getiren Hukuk Muhakemeleri Ka- nunu’ndaki düzenleme gereği, kişinin gerçek iradesi olmadan veya onun isteği üzerine, bilgi amaçlı veya bir teşhis ve tedavi için gen analizi ya- pılsın, her halükarda bu gen analizleri sebebiyle de bir hukuka veya akde aykırılık söz konusu olabilir ve koşulları gerçekleştiği takdirde, zarar tazmini yükümlülüğü doğabilir. Gen analizleri ve teşhisleri sebebiyle özel hukuk sorumluluğu doğabilir. Bu sorumluluğun hukuki dayanakları farklı olabilir. Gen analizlerinin yapılması sırasında olduğu gibi, bunlar sonucunda elde edilen veriler açısından da kişilik hakkı ihlali, sözleşme ihlali veya haksız fiil sorumluluğu olasılıklara göre söz konusu olabilir. Özel hukuk açısından, ifade ettiğimiz olasılıklarda sorumluluğun doğma biçimine ve oluşan zararın niteliğine göre, yukarıda ifade ettiğimiz şe- kilde maddi veya manevi tazminat yükümlülüğü söz konusu olacaktır.

It is obvious that technical gene analysis is common on determi- nation of the paternity. This kind of technical procedure is applied espe- cially on cases of the claim or the denial of the paternity, as a legal dis- pute. According to the provisions of either the Code of Criminal Proce- dure or the Civil Code or the Code of Civil Procedure, if a genetic analysis –no matter if it is on the purpose of detection or diagnosis and treatment- is provided without the consent of the person or depending on the will of that person, this situation may cause tort or breach of the contract. So if the conditions are fulfilled, the liability to make up com- pensations may occur. There may be some private law responsibilities as a result of gene analysis and detections. The legal basis of this responsi- bility may differ. As a result of these datas, breach of the personal rights or contract or tort may come up just like in the analysis of the genes procedure. In the aspect of private law as a result of the origin and the result of the damage, liability to provide material or mental compensa- tions may occur.