Türkiye organize elektrik piyasalarında talep tarafı katılımı regülasyonu

Abstract

2001 yılı itibariyle elektrik piyasası oluşumunun ivmelenmesi ve Eylül 2015'te Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketinin kurulması üreticiler ve elektrik tedarikçileri arasında verimli bir ticaret ortamı sağlamayı hedeflemiştir. Mevcut sistemde üreticiler ve elektrik tedarikçileri, elektrik tüketicilerinin tüketim tahminlerine göre pozisyon almaktadırlar. Bu pozisyonlar; ikili anlaşmalar, gün öncesi ve gün içi piyasalar olmak üzere spot piyasalar ve son süreçte dengeleme ve güç piyasasıdır. Mevcut düzende elektrik tüketimi spot ve dengeleme güç piyasalarında oluşan/oluşabilecek fiyatlardan bağımsız gerçekleşmektedir. Özetle arz talebe göre şekillenmektedir. Elektrik üretiminin yapıldığı kaynaklar ve elektrik iletiminde mevcut olan kısıtlar nedeniyle elektrik arzı her zaman, piyasadaki tüm katılımcılara eşit koşullarda rekabet imkânı sağlayamaz ve fiyat ile tüketimlerde anomaliler oluşur. Bu anomalilerin maliyetleri tüketicilere yansıtılacağı gibi bu durumun oluşturacağı verimsiz referans fiyat ile elektrik piyasasının verimsiz bir şekilde işlemesine neden olacaktır. Talep tarafı katılımı uygulamaları kısa vadede kapasite fazlası tüketim ve anormal fiyatların önüne geçmek üzere elektrik kullanıcısının, elektrik piyasası arz-talep eğrisinde talep eğrisinde yapacağı talep kaymaları ile yönlendirmesine denmektedir. Türkiye'nin artan enerji talebine en verimli şekilde cevap verilmesi ve Türkiye piyasasının daha rekabetçi bir piyasa olması adına elektrik piyasalarında talep tarafı katılımı büyük önem arz etmektedir.

The acceleration of the formation of the electricity market as of 2001 and the establishment of the Energy Exchange Istanbul in September 2015 provided an efficient trading environment between the electricity generators and suppliers. In the current system, electricity generators and suppliers are positioned according to the electricity consumers' consumption forecasts. These positions are; bilateral agreements, spot markets including Day Ahead and Intraday Markets, and in the final period the Balancing Power Market. In the current system, electricity consumption is independent of the prices formed in the spot / balancing power markets. In summary, supply is shaped according to the demand. Market access may not be provided to all participants clearly due to the sources of electricity production and the restrictions on electricity transmission. These conditions generally resulted with anomalies in prices and consumption side. These anomalies will cause the electricity market to run inefficiently with the inefficient reference price that costs will be reflected the consumers in the long run. Demand-side participation practices are described to direct the electricity consumers with the demand shifts in the demand curve in the electricity market supply-demand curve to avoid excessive capacity consumption and abnormal prices in the short run. Demand-side participation in electricity markets has great importance for Turkey to respond to increasing energy demand in the most efficient way which will create a more competitive energy market.